Υπολογισμός Αποζημίωσης Απόλυσης Μισθωτού με Πρόσθετες Αποδοχές (Υπερωρίες)
Η αποζημίωση απόλυσης αποτελεί ένα κρίσιμο δικαίωμα του μισθωτού, το οποίο κατοχυρώνεται από την ελληνική εργατική νομοθεσία και αποσκοπεί στην οικονομική του υποστήριξη κατά τη μετάβασή του από την εργασία στην ανεργία. Ιδιαίτερη σημασία έχει ο τρόπος υπολογισμού της αποζημίωσης στις περιπτώσεις που ο εργαζόμενος λαμβάνει, πέραν του βασικού μισθού, πρόσθετες τακτικές αποδοχές, όπως υπερωρίες.
Στο παρόν άρθρο, αναλύεται αναλυτικά το νομικό πλαίσιο και η πρακτική εφαρμογή του υπολογισμού της αποζημίωσης απόλυσης στις περιπτώσεις εργαζομένων που απασχολούνται συστηματικά με υπερωριακή εργασία.
Νομικό Πλαίσιο
Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του Ν. 3198/1955, όπως ισχύει, η αποζημίωση απόλυσης υπολογίζεται βάσει των τακτικών αποδοχών του εργαζομένου κατά τον χρόνο λύσης της σύμβασης εργασίας:
«Ως βάση υπολογισμού της αποζημιώσεως θεωρείται ο μέσος όρος των τακτικών αποδοχών του μισθωτού κατά το τελευταίο δεκαπενθήμερο (ή μήνα για ημερομίσθιο), περιλαμβανομένων των τακτικών επιδομάτων και παροχών που καταβάλλονται σταθερά και μόνιμα.»
Η ανωτέρω διάταξη, σε συνδυασμό με τη σχετική νομολογία του Αρείου Πάγου, καθιστά σαφές ότι οι πρόσθετες αποδοχές, όπως τακτικές υπερωρίες, συνυπολογίζονται στην αποζημίωση απόλυσης εφόσον καταβάλλονται σταθερά και συστηματικά.
Ενδεικτικά αναφέρεται η Απόφαση Αρείου Πάγου 1251/2012, η οποία αναφέρει:
«Στις τακτικές αποδοχές, που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της αποζημιώσεως, περιλαμβάνονται και τα ποσά από τακτική υπερωριακή απασχόληση.»
Τι θεωρείται “Τακτική Αποδοχή”
Για να συμπεριληφθεί μια παροχή στην αποζημίωση απόλυσης, πρέπει να φέρει τα χαρακτηριστικά της τακτικής καταβολής, δηλαδή:
- Να καταβάλλεται σε κάθε μισθοδοτική περίοδο, ήτοι κάθε μήνα ή σχεδόν κάθε μήνα,
- Να μην έχει έκτακτο ή περιστασιακό χαρακτήρα,
- Να συνδέεται με την τακτική απασχόληση του εργαζομένου,
- Να τελεί σε γνώση και αποδοχή του εργοδότη.
Επομένως, υπερωρίες που καταβάλλονται σταθερά κάθε μήνα, αναγνωρίζονται από τον εργοδότη και δεν έχουν έκτακτο χαρακτήρα, θεωρούνται τακτικές αποδοχές και συνεπώς περιλαμβάνονται στη βάση υπολογισμού της αποζημίωσης.
Υπολογισμός Αποζημίωσης με Πρόσθετες Αποδοχές
Παράδειγμα:
Έστω ότι μισθωτός έχει:
- Βασικό μηνιαίο μισθό: 1.000 ευρώ
- Μέσο όρο τακτικών υπερωριών ανά μήνα: 200 ευρώ
- Δικαιούμενη αποζημίωση: 2 μηνιαίοι μισθοί
Χωρίς υπολογισμό υπερωριών:
- Αποζημίωση = 2 x 1.000€ = 2.000€
Με υπολογισμό υπερωριών:
- Σύνολο τακτικών αποδοχών = 1.000€ + 200€ = 1.200€
- Αποζημίωση = 2 x 1.200€ = 2.400€
Η διαφορά των 400€ αντανακλά τη σημασία της συνυπολογισμού των τακτικών πρόσθετων αποδοχών.
Πρακτική Εφαρμογή και Τεκμηρίωση
Για να διασφαλιστεί ότι οι υπερωρίες λογίζονται ως τακτικές αποδοχές, ο εργαζόμενος ή ο λογιστής του πρέπει:
- Να τεκμηριώσει ότι οι υπερωρίες καταβάλλονταν σε κάθε μισθοδοσία,
- Να προσκομίσει εκκαθαριστικά σημειώματα μισθοδοσίας,
- Να επιβεβαιώσει ότι οι υπερωρίες δηλώνονταν και στις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ),
- Να υπάρχει συμφωνία για την υπερωριακή απασχόληση με γνώση και συναίνεση του εργοδότη.
Συμπεράσματα
Ο υπολογισμός της αποζημίωσης απόλυσης δεν περιορίζεται στον βασικό μισθό. Οι τακτικές αποδοχές, όπως οι υπερωρίες που καταβάλλονται σταθερά, αυξάνουν σημαντικά το τελικό ποσό της αποζημίωσης. Η σωστή τεκμηρίωση και η γνώση του εργαζομένου ή του λογιστή είναι κρίσιμες για τη διεκδίκηση του ορθού ποσού.
