Ίδρυση Εταιρείας στην Ελλάδα: ΙΚΕ, Μονοπρόσωπη ΙΚΕ ή Α.Ε.; Τι Συμφέρει το 2025
🔹 Εισαγωγή: Γιατί η Επιλογή της Νομικής Μορφής Έχει Καθοριστική Σημασία
Το 2025, η επιλογή της σωστής νομικής μορφής για την ίδρυση μιας εταιρείας στην Ελλάδα δεν είναι τυπική διαδικασία. Είναι μία στρατηγική απόφαση με σημαντικές φορολογικές, ασφαλιστικές, νομικές και λειτουργικές επιπτώσεις. Η νομική μορφή της εταιρείας καθορίζει:
-
τον βαθμό ευθύνης των μετόχων ή εταίρων,
-
τις δυνατότητες ανάπτυξης και εισόδου επενδυτών,
-
τον τρόπο φορολόγησης των κερδών και των διανεμόμενων ποσών,
-
το κόστος σύστασης και λειτουργίας,
-
τη δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνισμούς ή διακρατικά έργα.
Οι τρεις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες μορφές στην Ελλάδα σήμερα είναι:
-
η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ),
-
η Μονοπρόσωπη ΙΚΕ και
-
η Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.).
Το παρόν άρθρο εξετάζει συγκριτικά τις 3 μορφές υπό το πρίσμα του ελληνικού δικαίου του 2025, με παραπομπές σε νομοθεσία, διοικητικές εγκυκλίους, φορολογικά και ασφαλιστικά δεδομένα, και με παραδείγματα χρήσης στην πράξη.
🔹 1. ΙΚΕ, Μονοπρόσωπη ΙΚΕ και Α.Ε.: Ορισμοί και Νομικά Χαρακτηριστικά
✅ Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ)
Ρυθμίζεται από τον Ν. 4072/2012. Θεσπίστηκε για να προσφέρει μια ευέλικτη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας, με περιορισμένη ευθύνη, φιλική σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και startups.
-
Ελάχιστο κεφάλαιο: 1 ευρώ.
-
Τύποι εισφορών: χρηματικές, σε είδος, εγγυητικές.
-
Διαχείριση: από έναν ή περισσότερους διαχειριστές.
-
Καταστατικό: συντάσσεται μέσω e-ΥΜΣ, εκτός αν απαιτείται συμβολαιογράφος (π.χ. εισφορές σε είδος μεγάλης αξίας).
-
Δημοσιότητα: όλες οι πράξεις και οι ισολογισμοί καταχωρούνται στο Γ.Ε.ΜΗ. (ν. 4919/2022).
✅ Μονοπρόσωπη ΙΚΕ
Η ίδια νομική μορφή, αλλά με έναν μόνο εταίρο (φυσικό ή νομικό πρόσωπο).
-
Διοικείται από τον μοναδικό εταίρο/διαχειριστή.
-
Πλήρως ψηφιακή σύσταση.
-
Αποτελεί ιδανική μορφή για ατομικές επιχειρήσεις που επιθυμούν περιορισμό ευθύνης και φορολογική ανεξαρτησία.
✅ Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.)
Ρυθμίζεται από τον Ν. 4548/2018 και χρησιμοποιείται κυρίως από μεσαίες ή μεγάλες επιχειρήσεις, ιδίως σε περιπτώσεις συμμετοχής στο εξωτερικό, χρηματοδότησης, δημόσιων συμβάσεων.
-
Ελάχιστο κεφάλαιο: 25.000€.
-
Διοίκηση: από Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο μπορεί να είναι μονομελές (άρθρο 77 ν. 4548/2018).
-
Καταστατικό: υπογράφεται με ιδιωτικό έγγραφο μέσω e-ΥΜΣ, εκτός αν συντρέχει ειδικός λόγος για συμβολαιογράφο.
-
Δημοσιότητα: ευρύτερη από τις ΙΚΕ – υποχρεωτική δημοσίευση όλων των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων στο Γ.Ε.ΜΗ.
🔹 2. Συγκριτικός Πίνακας – Νομικά και Φορολογικά Στοιχεία
Παράμετρος | ΙΚΕ / Μονοπρόσωπη ΙΚΕ | Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) |
---|---|---|
Ελάχιστο κεφάλαιο | 1 ευρώ | 25.000 ευρώ |
Καταστατικό | Ιδιωτικό έγγραφο (e-ΥΜΣ) | Ιδιωτικό έγγραφο (e-ΥΜΣ ή συμβολαιογράφος σε εξαιρέσεις) |
Διοίκηση | Διαχειριστής | Διοικητικό Συμβούλιο (δυνατότητα μονομελούς) |
Δημοσιότητα | Όλες οι πράξεις & ισολογισμοί στο ΓΕΜΗ | Όλα τα εταιρικά έγγραφα & ισολογισμοί στο ΓΕΜΗ |
Φορολογία κερδών | 22% | 22% |
Φόρος μερισμάτων | 5% | 5% |
Ασφάλιση διαχείρισης | ΕΦΚΑ μη μισθωτών (υποχρεωτική) | Βλ. επόμενη ενότητα (ανάλογα με ποσοστό και είδος αμοιβής) |
🔹 3. Τι Συμφέρει το 2025 – Επιχειρηματικά Σενάρια
🧾 Freelancer / σύμβουλος / επιστήμονας:
-
Επιλογή: Μονοπρόσωπη ΙΚΕ
-
✅ Φορολογική αυτονομία, περιορισμός ευθύνης, χαμηλό κόστος σύστασης.
🧠 Startup με επενδυτές:
-
Επιλογή: ΙΚΕ αρχικά, με δυνατότητα μετατροπής σε Α.Ε.
-
✅ Ευελιξία, κεφαλαιακή προσαρμογή, φιλική προς incubators/VCs.
🏢 Εκμετάλλευση ακινήτων / Real estate:
-
Επιλογή: ΙΚΕ ή Μονοπρόσωπη ΙΚΕ
-
✅ Δυνατότητα απόσβεσης κόστους και μεταβίβασης μεριδίων.
🌍 Διεθνές εμπόριο – συνεργασία με πολυεθνικές:
-
Επιλογή: Α.Ε.
-
✅ Αναγνωρισιμότητα μορφής, κύρος, συμβατότητα με θεσμικούς εταίρους.
🔹 4. Ασφαλιστικά Θέματα: ΕΦΚΑ για Διαχειριστές και Μέλη Δ.Σ.
Κατηγορία | Ασφαλιστική Υποχρέωση |
---|---|
Διαχειριστής ΙΚΕ ή Μονοπρόσωπης ΙΚΕ | ✅ ΕΦΚΑ ως μη μισθωτός (άρθρο 38, ν. 4387/2016) |
Μέλος Δ.Σ. χωρίς αμοιβή | ❌ Δεν ασφαλίζεται |
Εκτελεστικό μέλος Δ.Σ. με αμοιβή Δ.Σ. & ≥3% | ✅ ΕΦΚΑ ως μη μισθωτός |
Εκτελεστικό μέλος με μισθό & <3% | ✅ ΕΦΚΑ ως μισθωτός (σύμβαση εξαρτημένης εργασίας) |
Εκτελεστικό μέλος με μισθό & ≥3% | ✅ ΕΦΚΑ ως μη μισθωτός, παρά τη μορφή της αμοιβής |
📌 Κριτήριο υπαγωγής:
-
Το είδος της αμοιβής (Δ.Σ. ή μισθός), και
-
Το ποσοστό συμμετοχής ≥3%.
🔹 5. Πότε Επιλέγουμε ΙΚΕ και Πότε Α.Ε. – Παραδείγματα
Περίπτωση | Προτεινόμενη μορφή | Αιτιολόγηση |
---|---|---|
Ιδιώτης με μικρό κεφάλαιο | Μονοπρόσωπη ΙΚΕ | Χαμηλό κόστος, απλοποιημένη διαχείριση |
Συνεργασία 2-3 εταίρων | ΙΚΕ | Ευελιξία στη δομή και διαχείριση |
Εταιρεία με προοπτική διεθνών συνεργασιών | Α.Ε. | Κύρος, διαφάνεια, κατάλληλη μορφή για επενδυτές |
Startup με funding από VC/accelerator | ΙΚΕ → μετατροπή σε Α.Ε. | Χαμηλό κόστος αρχικά, εύκολη προσαρμογή μετά |
Real estate με φορολογική βελτιστοποίηση | ΙΚΕ | Εμπορική εκμετάλλευση χωρίς ατομική έκθεση κινδύνου |
🔹 6. Συμπεράσματα
Το 2025, η ΙΚΕ και η Μονοπρόσωπη ΙΚΕ συνεχίζουν να αποτελούν τις πλέον ευέλικτες, οικονομικά προσβάσιμες και λειτουργικά αποδοτικές επιλογές για τους περισσότερους επιχειρηματίες. Παρέχουν:
-
περιορισμένη ευθύνη,
-
εύκολη διαδικασία σύστασης,
-
απλή λογιστική και λειτουργική δομή.
Η Α.Ε. παραμένει απαραίτητη για σχήματα με μεγαλύτερο μέγεθος, πολυμετοχικότητα, επενδυτική διάρθρωση και διεθνή προσανατολισμό.
✅ Η επιλογή πρέπει να βασίζεται σε νομικά, φορολογικά και στρατηγικά κριτήρια – σε συνεργασία με ειδικούς λογιστές, νομικούς και συμβούλους.